Boşanma sonrasında malların paylaşımı eşler arasında genellikle büyük bir sorundur. Taraflar bu konuda tam bir uzlaşma sağlayamadıklarından bu sorunun çözümü genellikle mahkemelere intikal etmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile edinilmiş mallara katılma rejimi yasal mal rejimi olarak kabul edilmiştir. Yeni kanun bunun yanında seçilebilir üç mal rejimi de düzenlemiştir. Bunlar;
•Mal ayrılığı rejimi,
•Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi,
• Mal ortaklığı rejimi olmak üzere yasal mal rejimi yanında 3 seçimlik mal rejimi yeni kanun ile düzenlemiştir.
Taraflar yukarıda belirtilen mal rejimlerinden birini özel olarak seçmemişler ise edinilmiş mallara katılma rejimine tabidirler.
Edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olup da boşanma gerçekleştiğinde öncelikle her eş kendisine ait kişisel mallarını geri alır. Bir eşin kişisel malı boşanmadan sonra da o eşin kişisel malı olarak kalır.
KİŞİSEL MALLAR NELERDİR?
• Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya(Traş takımı, kişisel olarak kullandığınız spor malzemeleri, cep telefonunuz, şahsi bilgisayarınız vb.)
• Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri(Babanızdan miras kalan bir ev, size miras kalan tarlayı satıp, bu para ile yeni bir daire alırsanız, Evlilikten önce aldığınız bir ev ve bu evi satıp parasıyla aldığınız yeni ev,Şans oyunlarından kazanılan ikramiye)
• Manevî tazminat alacakları,
• Kişisel mallar yerine geçen değerler, olmak üzere kanunda sayılmıştır.
KANUN DIŞINDA TARAFLAR ARALARINDA SÖZLEŞME YAPARAK KİŞİSEL MALLARI KARARLAŞTIRABİLİRLER Mİ?
Taraflar aralarında bir sözleşme yaparak kişisel mallara nelerin gireceğini ya da kişisel mallara nelerin dahil olmayacağını kararlaştırabilirler. Örneğin, mal rejimi sözleşmesiyle, bir mesleğin icrası veya işletmenin faaliyeti sebebiyle doğan edinilmiş mallara dâhil olması gereken malvarlığı değerlerinin kişisel mal sayılacağını ya da eşlerden birine miras kalan bir gayrimenkulden alınan kira bedelinin kişisel mal olarak belirlenebilir.
EDİNİLMİŞ MALLAR NELERDİR?
Kanuna göre her eşin bu mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde ettiği malvarlığı değerleri edinilmiş maldır. Bunlar;
• Çalışmasının karşılığı olan edinimler,( Evlilik devamınca çalışmanız sonucu kazandığınız para ile aldığınız ev veya araba)
• Sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler,( Emekli ikramiyesiyle aldığınız ev edinilmiş maldır)
• Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar,
• Kişisel mallarının gelirleri,
• Edinilmiş malların yerine geçen değerler, edinilmiş mallar olarak kanunda sayılmıştır.
MALLARIN PAYLAŞTIRILMASI NASIL OLUR?
Tüm mallar, kişisel ve edinilmiş olarak ayrıldıktan sonra sıra edinilmiş malların paylaştırılmasına gelmektedir. Edinilmiş mallar da malların ikiye bölünmesinden ziyade parasal değerlerinin bölünmesi söz konusudur. Örnek verecek olursak, erkek adına kayıtlı bir gayrimenkulün tapu kaydını değiştirerek ½ hissesini kadın adına tescili yapılmayacaktır. Dolayısıyla edinilmiş malın tasfiye anındaki parasal değeri bölünecektir. Dolayısıyla edinilmiş malların değerinin hesaplanması ile parasal karşılığının bulunması gerekir. Kanuna göre; her eşin kişisel malları, edinilmiş mallardan ayrıldıktan sonra, edinilmiş malların borçları bu değerden düşülür, geriye kalan miktar artık değeridir. Evlilik süresince edinilen mallar eşlerin dayanışması sonucunda elde edildiği fikrinden hareketle, kural olarak bu artık değer, eşler arasında yarı yarıya paylaştırılır.
MAL REJİMİ DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ?
Eşler, boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde dava açarak, evlilik birliği içerisinde edinilmiş malların parasal değerinin yarısını katılma alacağı olarak, ayrıca diğer eşin şahsı mallarına yapmış olduğu katkıyı ve değer artışını da değer artış payı olarak dava ile talep edebilir.
Av. Çılga Kumsal Şahin
