Emekliye 2018 yılından bu yana ödenen 1000’er lira tutarındaki bayram ikramiyeleri, çarşı pazardaki yüksek enflasyondan ötürü kar gibi eriyerek satın alma gücünü yitirdi.

3 yılda elektrik, doğalgaz, akaryakıt ve temel tüketim maddelerine devasa zamlar geldi. Market ve bakkallarda etiketler neredeyse her gün değişiyor, ama ikramiyelere aynı süreçte zam yapılmadı.  

Enflasyonda 3 yılda toplam yüzde 60’a varan artış gerçekleşmesine karşın,  1000 liralık bayram ikramiyeleri hala yerinde sayıyor. Eğer enflasyon oranında zam yapılsaydı ikramiyeler en az 1600 liraya yükselecekti. Taleplerinin karşılanmamasından dolayı 9 milyon 133 bin emekli ile 3 milyon 813 bin dul ve yetim 3 yıldır aynı paraya talim ediyor. Dul ve yetimlere hisseleri oranında ikramiye ödeniyor.

İlk ödemenin yapıldığı 2018 yılında evine bayramlık alabilen, torununa bol harçlık verebilen, hatta küçükbaş kurban bile kesebilen gariban emeklinin hayat pahalılığının giderek arttığı bugünkü ortamda 1000 lirayla bunları yerine getirebilmesi artık olası değil. Bayramlarda torunları karşısında boynu eğik kalmak istemiyor.

 Ellerine geçen düşük aylıkla geçinemeyen 4 milyon 435 bin emekli maddi sorunlarla boğuşmaktan çalışmaya devam ediyor. 7.9 milyon emekli ise net 2825 lira olan asgari ücretin altında aylıkla yaşamaya çalışıyor.

En düşük aylığın 1500 lira olması 2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası’ndan kaynaklanıyor. 1999 yılı öncesi 506 sayılı yasa ile aylık bağlama oranı yüzde 70’ler düzeyinde iken, bu oran 2000 yılında uygulanmaya başlanan 4447 ve özellikle 2008 yılı sonrasında hayata geçirilen 5510 sayılı yasalarla düşürüldü. Günümüzde aylık bağlama oranı yüzde 40-30 arasına dek geriledi. Bugün en düşük aylık 1500 lira.  Bu tutar da salgın döneminde saptandı.  Aylıklarda  yılda iki kez 6 aylık enflasyon oranında gerçekleştirilen mini artışlar emekli, dul ve yetimin derdine çözüm olamıyor.

Vergi iadelerinin yerine 2006 yılından bu yana 1554 liranın altında olan aylıklara yüzde 5, bunun üzerinde olanlara yüzde 4 tutarında  emekliye verilen ek ödemeler de komik kaldı. Bu tutarların en az yüzde 8-10 olarak yenilenmesi kaçınılmaz.   

İkramiyelerin önümüzdeki Ramazan Bayramı’ndan itibaren en az 1500 liraya yükseltilerek çifte bayram yaşamayı siyasi iradeden umutla bekliyor gariban emekli. Salgından ötürü evlerine hapsolan ak saçlılara ikramiye zammı kuşkusuz moral kaynağı olacaktır.  

Emeklinin temel isteği insanca yaşanabilir bir paranın verilmesi, en düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyine eşitlenmesi, sağlık hizmetlerinden yapılan kesintilere son verilmesi, bayram ikramiyelerinin dışında yılda 2 maaş tutarında ikramiye ödenmesi.

Eli öpülesi emekli ellerine geçen güdük para ile elektrik, doğalgaz ve su faturalarını ödedikten sonra kalanı ile ay sonunu getirmeye çalışıyor. Ucuz sebze ve meyve alabilmek için pazarlara akşam karanlığında gidiyor. Bu tabloyu hiç hak etmiyorlar. Tek istekleri insanca yaşanabilir gelire kavuşmak.