Bu yıl Everest'e tırmanış sezonunda rekor sayıda kişi hayatını kaybederken, zirveye çıkan Kanadalı deneyimli dağcı Eila Saikaly dünyanın en yüksek noktasında karşılaştığı manzarayı anlatırken "Son derece kalabalıktı. İnsanlar cesetleri çiğneyerek ilerliyordu" dedi.

Bir Amerikalı doktorun iniş sırasında ölmesiyle Everest'te bu sezon ölenlerin sayısı 11'e yükseldi. Dün de Avustralyalı bir dağcının baygın halde bulunduğu ve bir Tibet öküzünün sırtında aşağı taşınarak kurtarıldığı açıklandı.

23 Mayıs sabahı zirveden önceki son aşama olan Hillary Step'e çıkan Kanadalı film yapımcısı Elia Saikaly, günün ilk ışıklarında bir dağcının cansız bedeniyle karşılaştıklarını, 'böyle bir yükseklikte başka çareleri olmadığı için ekibiyle birlikte tırmanmaya devam ettiklerini' söyledi.

"Yukarıda gördüklerime inanamadım. Ölüm. Kaos. Sıra sıra insanlar ve 4. Kamp'taki çadırlarda ölüler. Geri çevirmeye çalıştığım insanlar da sonunda öldü. Sürüklenerek indirilen insanlar vardı. Cesetleri çiğniyorlardı. Zirve gecemizde sansasyonel haberlerde okuduğunuz her şeyi yaşadık" diye anlattı.

Bu yılki tırmanma sezonu kayıtlara en fazla ölümün yaşandığı dördüncü dönem olarak geçti. Dağcılara göre bunun nedeni hava koşulları, deneyimsiz dağcıların sayısının fazlalığı ve Nepal Hükümeti'nin normalden daha fazla tırmanış izni vermesi.

Buna ek olarak tırmanan her kişinin yanında bir şerpa adıyla bilinen yerel kılavuzlar olması zorunluluğu, zirve yolculuğunu kalabalıklaştırdı. 820 kişi birden zirve yolculuğuna çıktı.
Saikaly, İngiltere'de yayımlanan Guardian gazetesine "Fazladan 200 kişi zirve yolundaydı. Bir dağcının cesedine rastladım. Ceset, iki ipin arasındaki bir noktaya sabitlenmişti. Zirveye tırmanan her bir kişi o insanın cesedine basmak zorunda kaldı" dedi. Saikaly şöyle devam etti:

"Dağcı olmayan; daha önce hiç 8,000 metreye çıkmayan ve deniz seviyesinde yaşayan insanlar için oradaki koşulları anlamak zor. Everest'tesiniz, ölüm bölgesindesiniz. Aynı kaderi paylaşabileceğinizin farkına varıyorsunuz. Ama sizi yukarı çeken kuyrukta yapabileceğiniz bir şey yok. Yolunuza devam etmekten başka şansınız yok."

Dagcılardan bazılarının 12 saate kadar bekledikleri belirtiliyor. O gün 8,848 metrelik zirveye 200'den fazla kişi ulaştı.

Ameesha Chauhan, zirveye tırmanmak için saatlerce bekleyen dağcılar arasındaydı. Everest'ten indirilen Ameesha, Katmandu'da hastaneye yatırıldı.
Zirveye ulaşmayı başaran Chad Gaston adlı başka bir dağcı da yaşadıklarını şöyle anlattı:

'Mumya gibi sarmışlardı'

"Bir dağcıyı mumya gibi sarmışlardı. Adam hiç kıpırdamıyordu. Bir daha gözlerini hiç açmadı. Biraz daha yukarıda bükülmüş vaziyette, göğsünü tutan bir kişi daha gördüm. Biraz bekledim. Kıpırdamadığını görünce yanına gittim. Oksijen maskesinde sorun yoktu ama nefes almakta zorlandığını söyledi. Yüzü bembeyazdı ve titriyordu. O gece dağda öldüğünü duydum."

Everset’e tırmanan her on dağcıdan birinin öldügü ve cesetlerin orada bırakıldığı bazı olayları yazacağım şimdi.

George Mallory, Everest ‘e tırmanan ilk kişiydi. 1924 yılında hayatını kaybetti. 1999 yılına kadar cesedi bulunamadı. Zirveye ulaşmış ilk kişi olabilir, ama bunu öğrenme imkanımız olamayacak.

Hintli dağcı Tseward Paljor 1996 ‘da tırmanış sırasında öldü. Ayağındaki parlak yeşil botlar nedeniyle cesedine “Yeşil Botlar” adı verildi. Paljor cesedi daha sonra alçak bir yere taşındı.

Francsy Arsentiv ve kocası 1998 ‘de tırmanırken ayrı yerlerde kayboldular. İki dağcı Francys’e hala canlıyken ulastı. Ancak yalvarmalara rağmen iki dağcı Francsy bırakarak gitmek zorunda kaldılar. Kocası Sergei nin cesedine bir yıl sonra ulaşılabildi.
Francsy’i artlarından bırakan iki dağcı o kadar vicdan azabı duydularki 9 yıl sonra dağa dönüp ona bir mezar yaptılar. Ve Francys oksijen tüpü kullanmadan dağa tırmanan ilk kadın olarak tarihe geçti.

Soğuğa uzun süre maruz kalmaktan ve aşırı yorgunluktan ölen Alman dağcı Hannolere schmatz 1979 da bulundu. Cesedi bulunduğunda ayağı kalkmaya çalışırken donmuş vaziyetteydi.

2005  yılında Marco Lihteneker adlı Sloven dağcı düşerken öldü.

2006 yılında İngiliz dağcı David Sharp yorgunluktan dinlenmek için durdu ve donarak öldü. Acı tarafı ise donmak üzereyken yanından 30 dağcı geçip müdahale etmemişti.

2012 ‘de Shriya Shan-klorfine zirveye çıktı. Bu başarısı için 25  dakika kutlama yaptıktan sonra , oksijen yetersizliği nedeni ile öldü. Şimdi cansız bedeni Kanada bayrağına sarılı halde duruyor.

Şu anda Everest ‘te onlarca kimliği belirsiz ve aşagıya indirilmeyi bekleyen ceset duruyor.

Ali K Şahin