Salgınla birlikte hayata geçirilen kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin uygulaması 30 Haziran’da sonlanacak.
Ekonomik sorunlardan ötürü zorlanan işyerlerinde uygulanan kısa çalışma ödeneği işveren ve işçiye adeta can suyu sağladı. Geçen yıl mart ayında başlanan ödeme kapsamında İşsizlik Sigortası Fonu’ndan emekçiye ücretinin en az yüzde 60’ı, en çok yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde 150’si kadar para veriliyor.
Halen 1 milyon 862 bin kişi kısa çalışma ödeneğinden yararlanıyor. Salgının başlangıcından bu yılın nisan ayı sonuna dek 4 milyon 200 bin kişiye toplam 33 milyar lira tutarında ödeme yapıldı.
Ayrıca ücretsiz izin uygulamasından halen 862 bin kişi yararlanıyor. Bu kapsamdaki emekçiye günlük 50, aylık 1500 lira para yine İşsizlik Sigortası Fonu’ndan veriliyor. Bugüne değin 2 milyon 806 bin kişiye toplam 11.4 milyar lira tutarında nakdi ücret desteği (ücretsiz izine gönderilenlere ödenen para) gerçekleştirildi. Günlük 50 lira geçinebilmek bu hayat pahalılığında çok zor.
Günlük tutar en azından 75 liraya yükseltilmeli. Cüzdanları boşaltan fiyatlar karşısında ayda 1500 lira geçinebilmek olanaksız.
Salgın günlerinde işveren ile emekçinin bir ölçüde soluklanmasını sağlayan her iki uygulama da 30 Haziran’da bitiyor. Virüs belası ile birlikte ekonomide tehlike tamamen aşılamadı. Aşamalı normalleşmeye geçilse bile yeme içme, eğlence, kahvehane gibi hizmetlerde kısmi kısıtlamalar sürüyor.
Diğer yandan büyük işyerleri ve fabrikalarda üretim eskiye dönmedi. Birçoğunda ekonomik zorluklar devam ediyor. Toparlanmaları epey zaman alacak gibi. Bu olumsuzluklar göz önüne alındığında kısa çalışma ödeneği ile ücretsiz izin uygulamasının salgın bitimine dek, hiç olmazsa yıl sonuna değin uzatılması gerekiyor.
Aksi durumda yoğun işten çıkarmaların yaşanmasından kaygı duyuluyor. Zaten paralar işçinin sahibi olduğu İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödeniyor.
Yeni uzatma kararı alınmazsa 2 milyon emekçinin işini yitirmesi öngörülüyor. Bu da işsizler ordusuna yenilerinin eklenmesi, gariban insanların işini, aşını yitirmesi anlamına geliyor.
TÜİK’in dün açıkladığı verilere göre, işsizlik tırmanıyor. İşsizlik oranı yüzde 0.9 puanlık artışla yüzde 13.9’a yükseldi. Resmi işsiz sayısı ise 4 milyon 511 düzeyinde.
Resmi olmayan verilere göre gerçek işsiz sayısı 10 milyonu aştı. Bu tablo bile yeni işsizlerin yaratılmaması için kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulamalarının uzatılması gerekliliğini gösteriyor.
