Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının Türkiye’deki ilk tespit edilen COVID-19 vakası Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Mart 2020 günü açıklanmış olup bu açıklamadan sonra sağlık, eğitim, ekonomi ve iş gücü piyasası önemli derecede etkilenmiştir. Ne yazık ki salgın hastalık nedeni ile birçok vatandaşımız mağdur duruma düşmüş, esnaf kepenkleri indirmiş, çoğu vatandaşımız işsiz kalmış ve öğrencilerimiz de bu süreçte eğitimden geri kalmışlardır. 
Pandemi döneminde; ekonomik krizi önlemek ve piyasaların salgından etkilenmesini en aza indirgemek amacı ile gerekli tedbirlerin alınması hususunda; 16.04. 2020 tarihinde  “7244 Sayılı Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” çıkarılmıştır. 


İŞ KANUNUNDA GEÇİCİ MADDE 10 DA YER ALAN DÜZENLEME VE DÜZENLEME KAPSAMINDA OLAN KİŞİLER


7244 sayılı Kanun ile birlikte işveren ve işçiler arasında oluşacak muhtemel zararları en aza indirgemek amacı ile de İş Kanununa geçici madde 10 eklenerek başta çalışma hayatında istihdam devamlılığının sağlanabilmesi amacıyla işverenler için genel anlamda fesih yasağı, işçiler için sınırlı fesih yasağı, tek taraflı ücretsiz izin, nakti ücret desteği gibi bir çok düzenleme yapılmıştır.
Bu düzenleme ile İş Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesine yasak getirilerek tüm iş sözleşmelerinin uygulandığı işyerleri bu yasak kapsamına alınmıştır. 
İş Kanunu, Basın İş Kanunu, Deniz İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanununa tabi hizmet sözleşmeleri kapsamında iş bu fesih yasağı geçerlidir. Bununla birlikte; işçi ile işveren arasında bulunan sözleşmenin türü bakımından da hiçbir ayrım yapılmaksızın belirli-belirsiz süreli iş sözleşmesi azami-asgari süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilerde 3 aylık fesih yasağı kapsamından işten çıkaramayacaktır. Aynı zamanda; bu yasak kapsamı, işçinin işe giriş tarihini dikkate almaksızın kısacası yürürlük tarihinde önce veya sonra işe giren işçiler bakımından da geçerlidir.

FESİH YASAĞININ İSTİSNALARI NELERDİR?

Kanunda düzenlenen fesih yasağının istisnaları da mevcuttur. Bunlar İş Kanunu madde 25/II’ de yer alan Ahlak ve İyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle haklı nedenle fesihler olarak belirtilmiştir. İş bu duruma dayanarak işveren işçiyi işten çıkarabilme hakkına sahip olup bu fesih yasağı kapsamının dışında tutulmuştur.

Bir ikinci istisna ise; ikale sözleşmeleridir. Bu sözleşmeler tarafların ortak iradesi olarak kabul edildiğinden dolayı işverenin tek taraflı feshi olarak tanımlanmamaktadır. Yani işçi ile işverenin ortak iradeleriyle iş ilişkisini sona erdirmek üzere yapmış oldukları anlaşmalar fesih yasağının kapsamı dışındadır.

Bir diğer husus ise; Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerine tabi olarak çalışan işçinin, iş bu sözleşme süresinin sona ermesi halleri de fesih yasağı dışında tutulmuştur. 
İşyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesinde iş sözleşmeleri sona ereceği için bu da fesih yasağı dışında tutulmuştur.
İşveren, bu çalışma döneminde tek taraflı irade beyanı ile işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilmektedir. Ancak bu süre üç ayı geçmeyecektir. İşveren tarafından ücretsiz izne ayrılan işçi ise haklı sebebe dayanarak iş sözleşmesini haklı nedene dayanarak feshedemez aksi takdirde işçi bu süreçte kıdem tazminatına hak kazanamayacaktır.


Ücretsiz izinde olan işçiler 31.03.2021 tarihine kadar kısa çalışma ödeneği almaktaydılar. Ücretsiz izinde olduğu halde kısa çalışma ödeneğinde yararlanamayan işçiler için ise nakdi ücret desteği verilmektedir ve 30.06.2021 tarihine kadar verilmeye devam edecektir. Nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin eğer çalıştığı tespit edilirse, tespit tarihinde aylık brüt asgari ücreti idari para cezası uygulanacaktır ve işverenden faiziyle nakdi ücret desteği geri alınacaktır.
 İş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecektir. Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri her defasında en fazla üçer aylık sürelerle 30/6/2021 tarihine kadar uzatmaya yetkilidir.


                                                                                               Av. Çılga Kumsal Şahin