Pandemi ile birlikte son zamanlarda internet üzerinden yapılan alışverişlerin artması ile birlikte çoğu evlerde artık neredeyse her gün 2-3 kere kapının kargo tarafından çalınması ile uyanır olduk. Sosyal platformlarda yapılan reklamlarda da bunun etkisi büyük tabi. Peki yaptığımız bu alışverişin niteliği nelerdir? Cayma hakkımız var mıdır? Ürünün hasarlı olmasında sorumluluk kime aittir? Makalemde size bunlardan bahsedeceğim.
Yazılı, görsel, elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarını kullanarak ve tüketici ile satıcının karşı karşıya gelmeden yaptığı satış ve alış işleminin yapıldığı, malı ya da hizmetin tüketiciye o an ya da sonradan teslim edildiği satış şekline mesafeli satış denilmektedir. Mesafeli satış sözleşmesi alıcısı her zaman tüketicidir.
Ön Bilgilendirme Formu
Mesafeli Satış Sözleşmeleri Yönetmeliğine göre; sözleşme kurulmadan önce satıcı ve sağlayıcı bazı konularda birbirlerini bilgilendirmesi gerektiği öngörülmüştür.
-Sözleşme konusu mal veya hizmetin özellikleri
-Satıcı veya sağlayıcının adı, soyadı veya unvanı,
-Satıcı veya sağlayıcının açık adresi, telefon numarası gibi iletişim bilgileri,
-Mal veya hizmetin vergiler dâhil fiyatı ya da fiyatın hesaplanma usulü,
-Ödeme, teslimat buna ilişkin bilgiler,
-Cayma hakkının belirtilmesi, şartlarının açıklanması, süresi
-Tüketicilerin uyuşmazlık durumunda Tüketici Mahkemesine ya da Tüketici Hakem Heyetine başvurabileceklerine dair bilgi konularında tüketicileri bilgilendirmelidir. Satıcı ya da sağlayıcı, tüketici siparişe onay vermeden önce, siparişin ödeme yapmayı gerektireceği hususunda tüketiciyi bilgilendirmekle yükümlüdür. Bilgilendirme yapılmazsa tüketici siparişle bağlı olmaz.
Mesafeli Sözleşmede Cayma Hakkı
Mesafeli sözleşmelerde tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı süresi, tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar.Ayrıca tüketicinin, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilmesi mümkündür. Tüketici satıcıya cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi yönelttiği tarihten itibaren on gün içinde malı geri göndermek zorundadır.
Mesafeli satış sözleşmesi cayma hakkı kullanması halinde satıcı bu bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, tahsil edilen tüm ödemeleri tüketiciye iade etmekle yükümlüdür. Bu ödeme tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmalıdır. Tüketiciye teslim edilen malın geri gönderilmesi halinde, tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz.
Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır. Ayrıca satıcı cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle de yükümlüdür. Tüketici, cayma bilgilendirilmemişse cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı olmayacaktır.
Cayma Hakkının İstisnaları
Tüketici bazı durumlarda aksi kararlaştırılmadığı müddetçe cayma hakkını kullanamaz. Bu durumlar şunlardır;
-Fiyatı finansal piyasalara göre değişiklik gösteren ve satıcı ya da sağlayıcının iradesi dışında mal ya da hizmetlere,
-Tüketicinin isteklerine göre hazırlanan mallara,
-Çabuk bozulması ya da son tüketim tarihi geçmesi mümkün malların teslimine,
-Teslimatın ardından ambalaj, paket vb. koruyucu parçaları çıkarılmış mallardan; iadesi sağlığa aykırı olanların teslimine,
-Teslimatın ardından başka mallarla karışan ve yapısı gereği ayrıştırılamayan mallara,
-Teslimatın ardından ambalaj, paket benzeri koruyucu parçaları çıkarılmış/sökülmüş olmasına karşın tüketiciye maddi olarak sağlanan kitap, dijital içerik ve bilgisayara ait harcanabilir / tüketilebilir malzemelere,
-Abonelik sözleşmesi çerçevesinde temin edilenler haricinde, gazete ve dergi benzeri süreli yayınların teslim edilmesine,
-Belirli bir tarihte ya da sezonda yapılması icap eden, konaklama, yük taşıma, araç kiralama, yeme-içme ürünlerinin temini ve eğlence veya dinlenme amacına,
-Elektronik ortamda hemen yerine getirilen hizmetler ya da tüketiciye hemen teslim edilen maddi olmayan mallara,
-Cayma hakkına ilişkin süre bitmeden önce, tüketicinin onayıyla yerine getirilen hizmetlere ilişkin sözleşmeler
Mesafeli Satış Sözleşmesi İfası ve Alınan Ürün veya Hizmetin Teslimi
Tüketicinin siparişi satıcı veya sağlayıcıya ulaştığı tarihten itibaren taahhüt edilen süre içinde edim ifa edilmelidir. Mal satışlarında sözleşmenin ifa süresi otuz günü geçemez. Sözleşmenin süresi içinde ifa edilmemesi örneğin taahhüt edilen süre içinde malın gönderilmemesi halinde, tüketici sözleşmeyi feshedebilir. Fesih halinde tüketiciden tahsil edilen tüm ödemeler, on dört gün içinde tüketiciye kanuni faiziyle birlikte geri ödenmek zorundadır.
Sözleşmeye konu malın teslimi imkânsız hale gelmişse satıcı ya da sağlayıcı bu durumu imkânsızlığın öğrenildiği tarihten başlamak üzere üç gün içerisinde tüketiciye yazılı şekilde ya da kalıcı bilgi saklayıcısı ile bildirmeli ve teslimat masraflarıyla birlikte tüketicinin yaptığı ödemeyi on dört gün içerisinde iade etmekle yükümlüdür. Satıcı, malın tüketiciye ya da tüketicinin belirlediği başka birine teslim edilene kadar oluşacak zararlardan sorumludur.
Malın Taşınması Sırasında Zarar Görmesi Halinde Meydana Gelen Zarardan Satıcı Sorumludur
Satıcı malın tüketiciye teslimine kadar oluşan hasar ve kayıptan sorumludur. Örneğin kargo firmasında ürünün zarar görmesi, hasara uğraması, kırılması veya kaybolması hallerinden tüketici sorumlu tutulamaz. Bu nedenle tüketici sipariş konusu malı kargo firmasından teslim almadan önce incelemeli herhangi bir hasar veya kayıp olup olmadığını kontrol etmelidir.
Bilgilerin Saklanması ve İspat Yükü
Satıcı ya da sağlayıcı bu yönetmelik çerçevesinde cayma hakkı, teslimat, bilgilendirme ve diğer yükümlülüklerine ilişkin her bir işlem bilgi ve belgeyi üç yıl süreyle saklamak zorundadır.
Av. Çılga Kumsal Şahin
