Comune de Moena, İtalya ‘nın Rione Turcia bölgesinde 400 yıllık geçmişe sahip bir Türk köyü. Bu köyün Türk köyü olması ile ilgili iki rivayet anlatılır.
14 Temmuz 1683 te başlayan ve 12 Eylül 1683’te Merzifon ‘lu kara Mustafa paşa’nın hataları sonucu ağır kayıplar verdıgımız 2. Viyana kuşatması tam bir bozgunla sonuçlanmıştı.
Osmanlı kuşatmayı sonlandırıp geri dönmeye başlamıştı. Bu arada yolunu kaybeden bir istihbarat subayımız donmak üzereyken , koyunlarını otlatan Moena’lı bir kız tarafından bulunup kardeşinin yardımı ile köyüne getirilir . El turco lakabı verilen bu askerimiz köye yerleşip kendini kurtaran kız ile evlenir .
Diğer rivayet odur’ki ; Merzifon ‘lu Kara Mustafa paşanın hatalarını yüzüne söyleyen bu subayımıza ölüm cezası verilir. Balaban Hasan adındaki bu subayımızın haklılığını bilen yeniçeriler ve yeniçeri ağası idamı yapmayıp , Hasan ‘ın kaçmasına yardımcı olurlar.
Balaban Hasan Moena’ya sığınır . Hasan’ı diğer askerlerden ayıran en önemli özellik istihbarat ‘cı yetiştirildiği için, Rusça , İtalyanca , Almanca bilmesidir .
Hasan köye yerleşip evlendikten sonra, Alman derebeylerine haraç veren , onların baskısı altında ezilen köylüyü örgütler. Köylüye savaş eğitimi verir, kendi silahlarını yapmalarını sağlar . El turco lakaplı Balaban Hasan’ın bu mücadele ‘si Moena’yı kurtarır. Halk El Turco’yu çok sever büyük saygı gösterir.
Hasan’ın ölümünden sonra , ölüm günü olan 19 Ağustos ‘ta anmaya başlarlar . Bu anma zaman içinde festival ‘e dönüşür.
Köyün her tarafı Türk bayrakları ile donatılır. Herkes Türk kıyafeti giyer. Gençler yeniçeri kıyafeti ile yürüyüş yaparlar . Köyün en yaşlısı gelenek üzere padişah seçilir ve festivalin organizasyonunu yapar.
19-21 Ağustos arası bu festival e, İtalya , Avusturya , Hollanda ve İsviçre ‘de yaşayan Türkler ‘de katılır. Hasan için yapılan çeşmeye çiçekler bırakılır , dualar okunur.
