Genellikle insanlar ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çalışır ve hayatta istedikleri yere ulaşmak için karşılarına çıkan sorunlarla uğraşırlar. Kimi zaman bu sorunları çözemeseler de ellerinden geleni yaptıkları için çok üzülmezler ve bazı şeylere dair beklentilerini düşürürler. Mükemmeliyetçi insanlar ise, daima en iyisi olmak ve yaptıklarının kusursuz olmasını isterler. Aslında daha iyi gibi gözükse de mükemmeliyetçi olmak, insanın kendini baltalamasına ve hiçbir şey yapamamasına neden olabilir.

Bu durumlar ve mükemmeliyetçi insanların bazı davranışları:

Mükemmeliyetçi insanların bir şeyleri ertelemesinin en bilinen nedeni, performanslarıyla ilgili fazlasıyla endişelenmeleri ve işe hiç başlayamamalarıdır. Mükemmeliyetçiler genellikle yapacakları şey üzerinde aşırı düşünürler ve “analiz felci” denilen durumla karşı karşıya gelebilirler. Bu durum, bir görevin veya projenin aşırı çözümlenmesine sebep olur ve fiilen harekete geçilmesini engeller.

Mükemmeliyetçi insanlar, reddedilme ve eleştirilme korkusu nedeniyle yaptıkları şeyleri gizleyebilirler. Kötü bir sonuç verme fikrine katlanamazlar ve bu nedenle kendilerine karşı çok fazla öz eleştiride bulunurlar. Buna karşın, hatalarının başkaları tarafından fark edilmesi onları daha fazla rahatsız eder. Bu yüzden hatalarını gizleme eğilimindedirler. Hatalarını gizleyen mükemmeliyetçi kişiler kendilerini geliştirme ve yeni bilgiler öğrenme gelişiminden mahrum kalırlar ve eleştirilme korkusu nedeniyle aslında yapabilecekleri şeyleri hayata geçiremezler. Mükemmeliyetçi insanlar bir şeylerden kaçınırlarsa başarısız olmayacaklarını düşünebilirler. Tabii ki başarısız da olmazlar çünkü ortada değerlendirebilecek bir şey yoktur. Bu kaçınma isteği çoğunlukla başarısızlık korkusundan kaynaklanır ve “gerçekleştirme isteksizliği” adı verilen sağlıksız bir davranışa neden olur. Bu davranış analiz felcine yakındır ama burada harekete geçmemek için verilen bilinçli bir karar vardır. Bir şeylerden kaçınmak herhangi bir başarısızlık getirmese de kişinin kendisine uyguladığı baskı nedeniyle anksiyete veya depresyona neden olabilir.

Mükemmeliyetçi insanların en önemli özelliklerinden biri de standartlarının yüksek olmasıdır, bu nedenle de büyük beklentiler içerisine girebilirler. Büyük hayaller kurmak ve hayatınızdaki her şeyin kusursuz olmasını beklemek güzel görünebilir. Buna karşın, bazı durumlarda beklentileri düşürmek, huzur ve mutluluk getirebilir.  “Çok yükseğe nişan alırsanız, hayatta ne başarırsanız başarın başarısızlık gibi hissedersiniz.”

Mükemmeliyetçi birisi olmanın nedeni içinde yetişilen aileden de kaynaklanabilir. Aşırı eleştirel, katı ve kontrolcü ebeveynler tarafından büyütülmek, kişinin düşük özgüvene ve mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahip olmasına neden olabilir. Ebeveynleriniz yaptıklarınızdan hiçbir zaman memnun olmuyorsa ve sizi eleştirmeye devam ediyorsa, onlar için ne yaparsanız yapın yeterli olmadığını hissedersiniz. Böylece imkânsız olan mükemmelliğe ulaşmaya çalışarak kendinizi üzebilir ve en ufak bir hata için kendini cezalandırabilirsiniz. Ancak hiçbir şey, herkesi memnun edecek kadar iyi değildir ve nadiren mükemmelliğe ulaşabilirsiniz. Bu durumun farkında olmak, anne babanızın fikri değişmese bile baskıdan kurtulmanıza yardımcı olabilir.

Hâlâ daha ödev hazırlarken iyi olmayacak korkusuyla elimdeki sürecin çoğu yazmamakla geçiyor. Yazmaksa iki gün. Eminim yazmamak için harcadığım çabayla kitap yazılırdı rahatlıkla.

Mükemmel iyinin düşmanıdır. “Mükemmel olsun”, “En iyisi olsun” derken bir türlü başlayamıyoruz, hazırlık süreci bitmiyor ve yeterince iyi değilmişiz gibi hissediyoruz. Bir de bakıyoruz ki zaman geçiyor. Mükemmel olmayan, sadece iyi olan ama hareket eden birçok insan alıp başını gidiyor. Sen “mükemmel olsun, en iyisi olsun” derken bir de bakıyorsun yolda kalıyorsun. Mükemmel iyinin düşmanıdır.