6.yüzyılda Hazar Türk imparatorluğunun yıkılması ile batıya ve kuzeye göç eden Kıpçak boyuna dahil Türk boyu olan Bulgar Türkleri tarafından kurulmuş bir devlettir. Bu bölge 1922 ye kadar Rusya içinde Bulgaristan olarak tanınmaktaydı.

13.yüzyılda Moğol istilasından sonra kurulan Altın orda devleti 16.yüzyıla kadar bu bölgede hakimiyet sürdü . Altın Orda devleti yıkıldıktan sonra hakim olduğu bölgelerde Kazan , Kırım , Kasım, Astarahan , sibir hanlıkları ve bağımsız Nogay urugları ortaya çıktı. 

Uzun savaşlardan sonra 1552’de Kazan hanlığının yıkılması ile başlayan süreç Rusların batı Türkistan’ı işgalı ile tamamlanmış oldu. 
1774 yılında çıkan Pugaçev isyanı sonunda Tatarlar , Ruslardan bir takım dini ve ticari serbestlik aldılar. 1789 da yayımlanan bir kararname ile Orenburg’da müftülük kuruldu ve Müslümanlık resmen Ruslar tarafından kabul edildi.

1917 ihtilali Rusya ‘da Çarlığın devrilmesine sebep oldu. Bu sürecin ardından bütün Rusya müslümanları toplandı ve ilk defa kendi müftülerini seçtiler. Yine aynı yıl Kazan’da toplanan kurultay da  Türk - Tatar muhtariyeti kuruldu 120 kişilik Meclis seçildi. Seçilen Meclis 29 kasım 1917 de İdil-Ural devletini ilan etti. Fakat bu devletin  ömrü kısa sürdü . 1918 de bolşevik ler bu devleti ortadan kaldırdı. Bolşevikler öyle bir kıyım yaptılarki, bu durum Tatarlar üzerinde büyük bir travmaya sebep oldu. Bütün aydınları asıldı yada sürgüne gönderildi, kitapları yakıldı , dini faaliyetler tamamen yasaklandı.

Sovyetler birliğinin dağılma sürecinde 30 Agustos 1990 tarihinde Tataristan tam bağımsızlığını ilan etti. Fakat Rusya parlementosu buna red cevabı verdiği gibi , bagımsızlıgıda hiç bir ülke tanımadı. 

15 Şubat 1994 tarihinde  Rusya başkanı Boris Yeltsin ile Tataristan başkanı M. Şamiyev arasında imzalanan anlaşma ile Tataristan cumhuriyeti resmen Rusya federasyonu içerisinde federal yapı niteliğini kazandı .

Başkent ‘ i Kazan olan Tataristan da 4 milyon kişi yaşamaktadır. 2 milyon Tatar 1.5 milyon Rus ve diğerleri Çuvaş ‘lar, Çirmiş’ler ve Udmurtlar’dır. Ayrıca Rusya içlerine dağılmış 3.5 milyon Tatar daha vardır.

Tatarların büyük bölümü müslüman olmalarına karşın küçük bir kesim ise Ortadoks hiristiyandır.
 Ülkede 13 üniversite ve 80.000 öğrenci vardır. Kazan üniversitesi Rusya coğrafyasındaki en eski 2.üniversitedir.

Tataristan Rusya daki en zengin bölge olmasının yanında çok ciddi petrol ve maden rezervlerine sahiptir.

Tupolev Tu-224 uçaklarının yanında Kamaz denilen kamyonlar burada üretilmektedir.

Tatarca        Türkçe

At                        At
Yahşi                 Güzel
Ukıgan              Okuyan
Halık                  Halk
Bugen               Bugün
Buyı                    Boyu
Yörerge             Yürümek
Unay                   İyi
Yeşlerce            Gençler
Kiyerge              Giysi
Duslarım            Dostlarım
Ahırdan.             Sondan 
Tegese.               Diğeri 
Urta                      Orta
İrten                      Erken
Men                       Ben
Kül.                         Göl
Yanınnan              Yanında
Hatın.                     Kız-kadın
Ber                          Bir
Öç                            Üç 
Dürt                         Dört
Biş                            Beş
Cide                         Yedi


Ali K Şahin