Kurtuluş Savaşı’nda en önemli lokasyonlardan biri olan Gaziantep şehri savaş alanları turizmi açısından bir çekiciliği sahip mıdır? Neden?
Çok ciddi bir çekiciliğe sahiptir. Bununla ilgili çeşitli çalışmalar da yapılmıştır, savaş alanları turizmi çok ciddi anlamda etkiliyor. İnsanlar buraları görmek istiyor. Mesela Panorama Müzesi durmadan ziyaretçi alıyor, bu ziyaretçi alımı basının gündeminde de çok yer aldı. Gaziantep’ in turizmi açısından savaş alanları çok önemlidir. 6.995 km’ lik bir savaş alanı burada mevcuttur. Savaş alanlarının geçtiği yerler daha çok düzenlenmeli oralara açıklayıcı belgeler konulmalı ve insanların ziyaretlerine açılmalı bu Gaziantep'e çok önemli bir gelir de sağlar. Çünkü Antep bir yıl İngilizceden işgali altında kalmıştır, on bir ay Fransızların işgali altında kalmıştır. Bu savaş alanları daha fazla düzenlenerek kentin turizmine çok ciddi katkı sağlar.
Antep’ in Kurtuluşu hakkında insanlar yeterli bilgiye sahip mi? Antep’ in Kurtuluşu günümüzde değer görüyor mu?
Antep’in Kurtuluşu ile ilgili insanların yeteri kadar ilgili oldukları kanaatinde değilim dahası Antep savunması ile ilgili çok ciddi bir algı operasyonu var. Bu algı operasyonlarını aslında İngilizlerde yapmışlar, Fransızlarda yapmışlar. Fransızlar buraya egemen olduktan sonra da bu algı operasyonlarına devam etmişler. Günümüzde ise bu algı operasyonu çok ciddi bir şekilde yapılıyor. Bir anlaşma imzalandı bu anlaşmaya herkes teslim anlaşması dedi ama bu anlaşma teslim anlaşması değil uluslararası hukuk bakımından olayı değerlendirirseniz bir şeyin teslim anlaşması olabilmesi için o ülkenin temsilcileri tarafından imzalanmalı ve o ülkenin meclisi bunu onaylamalı ki uluslararası hukuk bakımından bir geçerliliği olsun. Antep’te 9 Şubat’ ta Sulh ve Selamet Cemiyeti üyeleriyle Fransız komutanlar arasında imzalanan bir anlaşmadır. Bu anlaşmanın uluslararası hukuk bakımından hiçbir değeri yoktur dolayısıyla Antep teslim olmamıştır Antep’ in merkezi sükut etmiştir yani sessizliğe bürünmüştür.
Savaş yıllarıyla ilgili bilmediğimiz başka neler var?
Gaziantep savaşı topsuz, tüfeksiz yapıldı diyorlar hiç böyle bir şey yok top yok, tüfek yok, mermi yok, asker yok bunların hiçbiri yok diyorlar yani onu söyleyenler de var aslında Atatürk te var asker’de var silah’ da var. Bu belgelerde bütün bunlar ortaya konmuştur. Heyeti merkeziyenin deposunda ne kadar silah var ne kadar mermi var bunların hepsi o belgelerde yazıyor.
Türk kadınının Milli Mücadele sürecinde erkeklerden geri kalmayarak önemli uğraşları bulundu cepheye çeşitli malzemeler taşıyarak düşmanla yüz yüze geldi. Gaziantep’in Kurtuluşu Savaşı’ nda kadın ve çocukların rolü nedir?
Gaziantep’ in kadın kahramanları çok kadınlar burada erkekler gibi ellerinde silahlarla savaşmışlardır. Kadın kahramanlar vardır ama bununla ilgili yeteri kadar çalışmanın olmadığı kanaatindeyim halbuki fotoğraflarda görüyoruz. Kadın çoluk çocuk Gaziantep’ te Gaziantep halkı en küçüğünden tut yaşlısından herkes bu savaşın içinde yer almıştır. Küçük çocuklar dahi cepheye mermi taşımıştır.
Antep’ e Gazi unvanı verilmesinin Kurtuluş Savaşıyla bağlantısı nedir?
Gaziantep ‘ e boşuna Gazi unvanı verilmemiştir. Burası hak etti. Mustafa Kemal Antep’ e 8 Şubatta Gazi unvanı veriyor. Antep’ e ölümü kabul etmiyor, düşmeyi kabul etmiyor, teslimi kabul etmiyor. Teslimi kabul eden Sulh ve Selamet Cemiyeti TBMM teslimiyeti kabul etmiyor ve Ankara hükumeti de teslimiyeti de kabul etmiyor dolayısıyla 8 Şubatta buraya Gazi unvanı veriliyor. Bu bize teslimiyeti kabul etmediğimiz gösteriyor ve biz savaşacağız savaşmaya devam edeceğiz diyorlar. Ama ne yazık ki buna rağmen 8 Şubatta Gazilik unvanı veril esine rağmen 9 Şubatta Sulh ve Selamet Cemiyeti Fransızlarla anlaşma imzalıyor bu oldukça önemli ve anlamlı Gazi unvanını veren bir hükumet sizce ne jandarma teslimiyeti kabul eder tabi ki etmez çok açık direneceğiz demektir. Gazi direnir bu her şeyi ortaya çıkarır ama ne yazık ki bunlara rağmen Sulh ve Selamet Cemiyeti anlaşmayı kabul ediyorlar.
Gaziantep’ in Kurtuluşu Savaşı’ nda İngilizlerin halka dayatmaları nelerdir?
İngiliz işgal kuvvetleri, emirlere uymayanlara cezalandırılacağını, haberleşmede sansür konduğunu, resmi şifrenin yasaklandığını ilan ederek, kentin ileri gelenlerin Amerikan Kolejinde General Mac Andrew ve Kolej Müdürü Merill’ in denetiminde sorgulamışlar, Ermenilerin sevk ve iskânında görev aldıklarını ileri sürerek heyetin önde gelenlerini tutuklamışlar, önce Halep’ e, oradan Şam’ a ve nihayet Mısır’daki esir kamplarına götürmüşler ve çok ağır işkencelerde bulunmuşlardır.
İngilizler halka yaptıkları ilanlarla sıkıyönetimin başladığını, ateşli ve kesici tüm silahlar ile Cephanelik hemen teslimini, aksi halde bunlarla yakalananların idam edileceklerini ve ailelerinden yüz aştın lira ceza alınacağını, bütün mağaza, dükkan, han, kahvehaneler ve pazarların kapalı tutulması gerektiğini ve bu emre uymayanlara ağır surette cezalandırılacağını duyurmuşlar.
