REFORM HABER- Suriye'de 2011 yılında tırmanan iç savaş sonrası Türkiye göç merkezi haline geldi. Türkiye'nin savaş mağduru Suriyelilere kapılarını açmasıyla sınırdaki kentler başta olmak üzere Türkiye'nin birçok noktasında Suriyeli nüfusu bir hayli arttı.
2011 yılında başlayan iç savaş sonrası Türkiye’ye sığınan Suriyelilerin 24 Ağustos 2016'da Cerablus'un IŞİD'den alınmasıyla başlayan Fırat Kalkanı harekatı sonrası terörden temizlenen bölgelere dönüşleri başladı. Gaziantep'te mülteciler ile ilgili faaliyet yürüten derneklerin ifadesine göre harekatın yanı sıra Türkiye'de Suriyelilerin geçimini sağlayamaması da dönüşlerde etken oldu.
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Türkiye'deki mülteci sayısı ile ilgili güncel verileri açıkladı. Göç İdaresi Müdürlüğünün 2019 yılındaki geçiçi koruma kapsamındaki Suriyeli sayısı 3.576.370 iken 2020 yılında bu sayı 3.638.370 . Bu verilere göre 2020 yılında Türkiye'deki kayıtlı Suriyeli sayısı artmış durumda. Aralık 2020 tarihi itibariyle Türkiye'de geçici barınma merkezlerinde kalan mülteci sayısı 58 bin 943 iken geçici barınma merkezi dışında kalanların sayısı ise 3 milyon 779 bin 477.
Türkiye’deki geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı 18 Kasım 2020 tarihi itibarıyla bir önceki aya göre 10 bin 893 kişi artarak toplam 3 milyon 635 bin 410 kişi oldu. Bu kişilerin 1 milyon 699 bin 107’sini (%46,7) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturuyor. 0-18 yaş arası çocukların ve kadınların toplam sayısı ise 2 milyon 565 bin 823 kişi.
Kadın ve Çocukların Oranı %70,5
Göç İdaresinin yayınladığı yaş aralığı tablosuna göre; Suriyeli erkekler toplam Suriyeli sayısının %53,8’ini oluşturuyor. Suriyeli kadınların oranı ise %46,2. 10 yaşın altındaki Suriyelilerin sayısı 1 milyon 47 bin 902 kişi (%28,8). Tabloya göre Suriyeli erkeklerin sayısı Suriyeli kadınların sayısından 276 bin 204 kişi fazla. Erkek-Kadın sayısı arasındaki en büyük fark 73 bin 904 kişi ile 19-24 yaş aralığında. Yaş sayısı artıkça bu fark azalıyor. 60 üzeri yaş aralıklarında kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu görülüyor.
Suriyeli Genç Nüfus Oranı
Genç nüfus olarak tanımlanan 15-24 yaş aralığında 762 bin 599 kişi bulunuyor. Suriyeli genç nüfusun toplam Suriyeli sayısındaki oranı %20,9. TÜİK’in 31 Aralık 2019 tarihinde açıkladığı verilere göre Türkiye’nin genç nüfusunun sayısı 12 milyon 955 bin 672. Bu sayının toplam nüfusa oranı ise %15,5.
Suriyelilerin Yaş Ortalaması
Yaş tablosuna göre kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,6. Türkiye nüfusunun 31 Aralık 2019 verilerine göre yaş ortalaması ise 32,4.
Kamplarda Yaşayan Suriyelilerin Sayısı (Geçici Barınma Merkezleri)
18 Kasım 2020 tarihi itibarıyla geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 59 bin 376 kişi olarak açıklandı. Bu sayı geçen ay (Ekim 2020) 59 bin 424 kişi, 2019’un başında 143 bin 558 kişi, 2018’in başında ise 228 bin 251 kişiydi. Suriyelilerin yalnızca %1,6’sı kamplarda yaşıyor.
Şehirlerde Yaşayan Suriyelilerin Sayısı
18 Kasım 2020 tarihi itibarıyla şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 576 bin 34 kişi olarak açıklandı. Şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı geçen aya göre 10 bin 944 kişi arttı. Suriyelilerin %98,3’ü şehirlerde yaşıyor. Suriyelilerin hangi şehirde yaşayacağına Göç İdaresi karar veriyor. İstanbul başta olmak üzere bazı büyük şehirler ise Suriyeli alımına kapalı durumda.
Gaziantep En Çok Mülteci Ağırlayan Kentlerden
Savaş mağduru Suriyeli mülteciler Gaziantep'te ise 451 bin 480 kişi ile kent nüfusunun %21,8'ini oluşturuyor. Gaziantep Suriyeli Mültecilere ev sahipliği yapan kentler arasında ikinci sırada yerini alıyor.
Mülteci ve yerli halk arasında uyum sağlanması için uygulanan politikalar 9 yılın ardından ilk yıllara oranla sonuç vermiş görünüyor.Mülteciler ve ev sahipliği yapan Gaziantepliler arasında kültürel kaynaşmanın sağlandığı gözlemlenirken, Gaziantep ekonomisine Suriyeli iş insanları da katkı sağlandığı görülüyor. Suriyeli girişimcilerin yüzde 72’si Suriye’deki savaş sona erse bile Türkiye’den ayrılmayı düşünmüyor. Suriye sınırında ya da sınıra yakın Gaziantep, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Kilis, Adana, Kahramanmaraş ve Mardin’deki Suriyeli girişimciler ‘geçici’ olmadıklarını vurguluyor. Suriyelilerin geçici olmadıklarını söylemelerinin altındaki en büyük neden ise iş hayatında yaşanan görece başarı. Söz konusu 8 kentte aktif toplamda 106 bin 545 şirket bulunurken, bunların 2 bin 122’si (yüzde 2) Suriyelilerin. 8 kent içinde Suriyelilerin en fazla şirket kurduğu ilk iki kent ise 802 şirketle Gaziantep ve 647 şirketle Mersin. Suriyelilerin istihdamı ile ilgili mevcut yasa ve düzenlemelerin, mülteciler tarafından kurulan şirketleri olumsuz yönde etkilediğini ve Suriyelilerin resmi iş piyasasına entegrasyonunu sınırladığı da ifade edildi.
Suriyelilerin en yoğun olduğu il: Kilis
Mülteci nüfusunun yoğun olarak görüldüğü bir diğer sınır kenti olan Kilis'te Suriyeli nüfusu 108 bin 911. Kilis'in toplam nüfusu ise 97 bin 561. Mülteci nüfusu il nüfusu ile karşılaştırıldığında %76,4 olarak görülüyor.
Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun yaşadığı il %76,43 ile Kilis. Kilis’te kayıtlı olan Suriyeli sayısı bir önceki aya göre 499 kişi arttı. Suriyeli sayısının en fazla olduğu İstanbul’da ise bir önceki aya göre 2 bin 505 kişi arttı.
İllere Göre Suriyelilerin Sayısı
Göç İdaresinin 18 Kasım 2020 tarihli verilerine göre en çok Suriyelinin yaşadığı 30 şehir ve bu şehirlerdeki Suriyeli yoğunluğu aşağıdaki tabloda yer almaktadır. En çok Suriyeli barındıran şehir 515 bin 83 kişi ile İstanbul olurken,
Suriyelilerin en az olduğu şehir ise 24 kişi ile Bayburt. Bayburt’u 38 kişi ile Tunceli, 41 kişi ile Artvin takip ediyor.
Suriyelilerin En Seyrek Olduğu İller
Suriyelilerin Türk nüfusuna oranla yoğunluğunun en az olduğu şehir ise %0,02 oran ile Artvin. Artvin’de 170 bin 875 Türk Vatandaşına karşılık yalnızca 41 Suriyeli bulunuyor. En az Suriyeli ise 24 kişi ile Bayburt şehrinde.
Suriyelilerin olmadığı şehir yok
Türkiye’de Suriyelilerin olmadığı bir şehir ise bulunmuyor. Mültecilerin sınır kentlerinin yanı sıra Türkiye'nin kendi içinde iş göçü aldığı kentlerde de fazla olduğu görülüyor.
Suriyelilerin Türk Nüfusa Oranı
Geçici koruma altına alınan kayıtlı Suriyelilerin Türk nüfusuna oranı ise ülke genelinde %4,37. TÜİK tarafından Türkiye’nin nüfusu son olarak 83 milyon 154 bin 997 olarak açıklandı. (31 Aralık 2019 tarihine göre)
*Aşağıdaki veriler resmi kurumlar ve ilgili bakanlıklar tarafından düzensiz olarak açıklanan verilerden oluşmaktadır.
Ülkesine Dönen Suriyeli Sayısı
İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada 6 Aralık 2020 tarihi itibariyle ülkesine dönen Suriyeli sayısının 419 bin 40 olduğu belirtildi. Bu sayı 15 Ekim 2020 tarihinde 414 bin 61’di.
Devlet Üniversitelerinde Okuyan Suriyeli Öğrenci Sayısı
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1 Kasım 2020 tarihinde yapılan açıklamada 2018-2020 arası devlet üniversitelerinde okuyan Suriyeli öğrenci sayısının 73 bin 570 olduğu belirtildi.
Anaokulu, İlokul, Ortaokul ve Lise’de Okuyan Suriyeli Öğrenci Sayısı
Milli eğitim Bakanlığı 30 Haziran 2020 itibarıyla Anaokulunda 35 bin 553, İlkokulda 338 bin 807, Ortaokulda 222 bin 703 ve Lisede 89 bin 518 öğrencinin eğitim gördüğünü açıkladı.
Sınırdan Ayrılan Göçmen Sayısı
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu 3 Mart 2020 saat 09:15 itibarıyla Edirne üzerinden Türkiye’den ayrılan göçmen sayısının 130 bin 469 olduğunu açıkladı.
Çalışma İzni Verilen Suriyeli Sayısı
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 31 Mart 2019 tarihinde yapılan açıklamaya göre Türkiye’de çalışma izni verilen Suriyeli sayısının 31 bin 185 kişi olduğu belirtildi.
En Az Bir Ortağı Suriyeli Olan Şirket Sayısı
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre 26 Şubat 2019 tarihi itibarıyla en az bir ortağı Suriye uyruklu olan şirket sayısının 15 bin 159 olduğu belirtildi. TEPAV’ın raporuna göre, Suriyeli şirketler 2010’dan itibaren Suriye’ye ihracatın eski seviyelerine ulaşmasında önemli rol oynadı.
Türk Vatandaşlığı Verilen Suriyeli Sayısı
İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Türk vatandaşlığı verilen Suriyeli sayısının 110 bin olduğu belirtildi. Bu kişilerin 53 bini yetişkin, 57 bini ise çocuklardan oluşuyor. (30 Aralık 2019 tarihi itibarıyla)
Türkiye’de Doğan Suriyeli Sayısı
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 19 Eylül 2019 tarihinde yaptığı açıklamada, Türkiye’de doğan Suriyeli bebek sayısının 450 bin civarında olduğu belirtti.
Haber: JİYAN CİN
