Aşırı sıcaklar ve yüksek nemin göz açtırmadığı bu yaz günlerinde 'sıcak çarpması' deyip geçmemek, çok dikkatli olmak gerekiyor. Zira tedavi edilmeyen sıcak çarpması beyin, kalp, böbrekler ve kaslara hızla zarar vererek hatta beyin kanamasına yol açarak hayati riske neden olabiliyor! Nöroloji Uzmanı Dr. Nebahat Bilici, sıcak çarpmasına karşı ihmale gelmez 9 kuralı anlattı.
1-Bol sıvı tüketin
Günde en az 2,5-3 litre sıvı tüketin. Bol miktarda sıvı vücudunuzun terlemesine ve normal vücut ısısını korumasına yardımcı olur. Vücuttan sıvı atılımını arttıran kafein ve alkolden kaçının.
2-Hafif gıdalar tercih edin
Sindirimi kolay, hafif yiyecekler tercih edin. Ağır yiyecekler, kızartmalar, asitli içecekler, şerbetli tatlılardan uzak durun.
3-Vücuda sıkı oturan giysilerden kaçının
Vücuda sıkı oturan giysiler vücudunuzun düzgün bir şekilde soğumasına izin vermez. Vücudunuzun terleme ve kendini soğutma yeteneğini engeller. Sıcak havalarda açık renkli, sentetik olmayan, ince yazlık kıyafetler tercih edin.
4-Güneşten korunun
Güneş altında şapka, şemsiye ve güneş gözlüğü kullanın. Güneş yanığı vücudunuzun kendini soğutma yeteneğini etkiler, bu nedenle kendinizi açık havada geniş kenarlı bir şapka ve güneş gözlüğü ile koruyun ve SPF'si en az 30 olan bir güneş kremi kullanın. Güneş kremini güneşe çıkmadan 30 dakika önce uygulayın ve eğer yüzüyorsanız her iki saatte bir yenileyin.
5-Uzun ve ağır egzersizlerden uzak durun
Sıcak havalarda yorucu aktivitelerden kaçınamıyorsanız, bol sıvı tüketin ve sık sık serin bir yerde dinlenin. Uzun ve ağır egzersizlerden kaçının. Sabahın erken saatlerinde veya akşamın erken saatleri gibi günün daha serin kısımları için egzersiz veya fiziksel efor planlamaya çalışın. Sık sık ılık su ile duş alın.
6-Park etmiş araçta oturmayın
Aracınızı güneşte park ettiğinizde, arabanızdaki sıcaklık 10 dakika içinde 6,7 C'den fazla yükselebilir. Camlar açılmış veya araba gölgede olsa bile, sıcak veya sıcak havalarda bir kişiyi park edilmiş bir arabada bırakmak güvenli değildir. Bu hata çocuklarda ısıya bağlı ölümlerin yaygın bir nedenidir.
7-Çalışma sürenizi kademeli olarak artırın
Sıcak iklime alışkın olmayan insanlar, özellikle sıcak çarpmalarına karşı daha hassastır. Vücudunuzun sıcak havaya alışması birkaç hafta sürebilir. Bu sürece kadar sıcak saatlerde çalışma sürenizi kademeli olarak arttırın, bol sıvı tüketin ve eforunuz kısıtlayın.
8-Bu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçının
Çocuklar, 65 yaş üstü yetişkinler, sıvı atılımını arttıran İlaç kullananlar ve kronik hastalığı olanlar sıcak çarpmalarına karşı daha duyarlı olduğu için bu kişilerde mutlaka ek önlemler alınmalıdır. Bu gruptakiler 10.00-16.00 saatleri arası güneş altında yüksek sıcağa maruz kalmamalı ve bol sıvı tüketmelidir.
9-Bilinçli olmak şartıyla klimadan faydalanın
Sürekli sıcak havalarda, vücudu soğutmanın ve nemi düşürmenin en etkili yolu klima kullanımıdır. Ancak yanlış ve bilinçsiz klima kullanmamalıyız. Klimaya doğrudan maruz kalındığında ani kas tutulmaları, ağrılar ve yüz felci gibi kısmi felçler ortaya çıkabilir.
Sıcak çarpmasına maruz kalındığında ne yapılmalı?
Sıcak çarpması tedavisinde bir sağlık kuruluşuna gitmeden önce beyninizdeki ve hayati organlarınızdaki hasarı önlemek veya azaltmak için vücudunuzun sıcaklığını normal ısıya gelecek şekilde soğutmaya odaklanılmalı. Sıcaktan etkilenen kişi, serin ve havadar bir yere alınıp giysileri çıkartılarak hızla soğuk veya buzlu su banyosu aldırılmalı.
Soğuk suya ne kadar hızlı daldırırsanız ölüm ve organ hasarı riski o kadar az olur. Soğuk duş aldırılamıyor ise buz ve serinletici battaniyeler kullanılabilir. Soğutma battaniyesine sararak kasık, boyun, sırt ve koltuk altlarına buz paketleri uygulanarak sıcaklığı düşürülebilir.
Kaynak:CNNturk
