Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Zeugma Mozaik Müzesi'nde gerçekleştirilen 'Zeugma Kökenli Mezar Stelinin Ülkemize İade Töreni'nde yaptığı konuşmada, son 20 yılda, daha önce ülkemizde kaçırılan tarihi eserlerden 12 bin 16 adedinin iadesini sağladıklarını söyledi.
Zeugma kökenli mezar stelinin teslim töreni için Gaziantep'te bulunduğunu belirten Ersoy, "6 Şubat'ta meydana gelen depremlerle dünya tarihinin en büyük afetlerinden birini yaşadık. Gaziantep ilimiz bütün olanaklarıyla bir taraftan kendi yaralarını hızla sararken bir taraftan da depremlerden daha fazla etkilenen şehirlerin yardımına koştu. Bakanlık olarak biz de ilk saatlerden itibaren sahada olduk. Türk insanı ile omuz omuza verip, acıyı da umudu da birlikte omuzladık." dedi.
Bu topraklarda yaşayan insanlara olduğu gibi toprakların geleceği olarak gördüğümüz kültürel ve tarihsel değerlere de sahip çıktıklarını vurgulayan, "Gerek Gaziantep Müze Müdürlüğümüz, gerekse Gaziantep Restorasyon ve Konservasyon Laboratuvarımız bölgedeki kültür varlıklarımızın zarar görmemesi için çok büyük emek harcadılar. İçinde bulunduğumuz bu müze sadece dünya çapındaki zengin koleksiyonu sebebiyle değil çalışma arkadaşlarımın sorumluluklarına olan bağlılığıyla da çok değerli olduğunu herkese göstermiştir. Bakan olarak göreve başladığım 2018 yılında yine bu müzede sizlerle bir araya gelmiştik. Çingene Kızı olarak ünlenmiş olan mozaik panonun çevresini oluşturan 12 parça eserimizin ABD'den iadesini birlikte kutlamıştık. Yıllar sonra bu kez de Zeugma kökenli çok özel bir mezar stelinin İtalya'dan iadesi için burada buluştuk. Şehrimizin ve bölgenin içinden geçtiği zorlu dönem, bu toprakların zenginliğini ve değerini simgeleyen bu eserin iadesini daha kıymetli ve anlamlı kılmaktadır." diye konuştu.
Zeugma kökenli bu tarihi eserin İtalya'da, Venedikli yetkililer tarafından ele geçirildiğini aktaran Ersoy, "Bunun ardından Bakanlığımızdan bilgi istenmiştir. Bu bilgiler ışığında Bakanlığımızca derhal detaylı bir değerlendirme yapılmıştır. Zeugma Kazı Başkanı olan kıymetli hocamız Prof. Dr. Kutalmış Görkay'ın da taş cinsi, işleniş teknikleri gibi hususlarda yürüttüğü titiz incelemeler ve benzer örneklerle yapılan karşılaştırmalar neticesinde, stil ve ikonografik açıdan Zeugma kökenli olduğuna ve ülkemizden yasa dışı olarak çıkarıldığına dair kesin kanı oluşmuştur. Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığımızca koordine edilen süreçte eserin kökenine dair pek çok veri ve örnek ortaya konmuş, İtalyan yetkililer ile dirsek teması halinde çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Tüm değerlendirmelerimiz, ülkemizin konuyla ilgili yasal mevzuatına ilişkin bilgiler de eklenerek detaylı bir rapor haline getirildi. Ardından bu rapor Dışişleri Bakanlığımız aracılığıyla İtalyan yetkililere iletilmiş ve stelin iadesi talep edilmiştir. İtalya'daki adli işlemlerin sonucunda da iade kararı verilmiş ve eser Roma Büyükelçiliğimizde teslim alınmıştır." dedi.
Zeugma'da Roma döneminde eşsiz sanat eserlerinin üretildiğini söyleyen Ersoy, "Bugün sizlerle birlikteliğimize vesile olan mezar stelinin de milattan sonra 2'nci yüzyılda bu şehirde, eşini çok seven bir Zeugmalı tarafından üzerine veda sözcükleri yazılarak diktirildiği anlaşılmaktadır. Stelin üzerinde 'Kocasını seven eş, Satornila, elveda' ifadelerini okuyabilmekteyiz. Bu eser içinde ayrılık, hüzün ve bağlılık gibi güçlü duyguları barındıran bir insan hikayesini, hemen hemen 2200 yıl öncesinden bugüne taşımakta ve bizlere anlatmaktadır. Gerçekten de eşsiz bir miras, varlığının amaç ve anlam bulduğu topraklara dönmüştür. Bu noktada şunun altını özellikle çizmemiz gerekiyor. Kültür varlığı kaçakçılığı konusunda İtalya da Türkiye gibi mağduriyet yaşayan bir ülkelerden biridir. Bu süreçte gösterdikleri hassasiyet her türlü takdiri hak ediyor. İlgili bütün yetkililere özellikle teşekkür ediyorum. Bütün ülkeleri ve uluslararası paydaşları da kültür varlığı konusunda İtalya'nın gösterdiği bu hassasiyeti göstermeye, iş birliği içinde hareket etmeye davet ediyorum." diye konuştu.
Anadolu kökenli tarihi eserlerin ülkemize iadesi için çalışmaların devam ettiğini kaydeden Ersoy, "Bu çalışmaların ardından soruşturmalarla ilişkili onlarca eserin ülkemize iadesi sağlanmıştır. Farklı ülkelerden son 20 yılda 12 bin 16 eserin iadesini sağlamış bulunuyoruz." ifadelerini kullandı.
Törene Gaziantep Valisi Kemal Çeber, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ve protokol mensupları katıldı.
