Devlet yerinde kararla patates ve soğan üreticisine sahip çıktı, daha fazla yoksun olmasını önledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla, üreticinin elinde kalan, tarlada çürümeye bırakılan ürünler, ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından alındı.
Anımsanacağı üzere, önceki yıl üretim azlığından ötürü yükselen fiyatları önleme amacıyla yurt dışından soğan ve patates getirilmişti. Aradan geçen iki yıllık sürede üreticinin bol yetiştirdiği temel gıda ürünleri bu kez değerinden satılamadı. Ne var ki tarlada 50 kuruş olan mutfağın temel girdileri marketlerde 2 ile 2.5 lira arasında alıcı buldu. Yani kazanan üretici değil, her zaman olduğu gibi aracı oldu. Diğer tarım ürünleri için de aynı durum söz konusu. Aracıların oluşturduğu fahiş fiyattan dolayı pazar fiyatları cep yakıyor.
Patates ve soğanda gerçekleşen aynı senaryo, bu aralar Karadenizli çiftçinin temel gelir kaynağı olan fındıkta da yaşanıyor. TMO’nun sezon başında 21.50 lira taban fiyatla üreticiden aldığı fındık, halen serbest piyasada 21 liradan işlem görüyor. Bir ara hak ettiği değer olan 26 liraya kadar yükselen ürünün bu denli gerilemesinin temel etmeni yine bilinen aktörler. Uluslararası tekel firma ve aracı tüccarlar fiyatı olabildiğince aşağı düşürmeye çalışıyor. Olan da çileli üreticiye oluyor.
Aslında sezon öncesi taban fiyatı 25 lira bandında açıklansaydı 21 liraya kadar gerilemezdi. Karadenizli üretici “fiyatlar ha bugün, ha yarın artar” diyerek bekledi. Gerçekleşmeyince düş kırıklığı yaşadı. Sezon başında acil paraya gereksinimi olanlar alımların başlamasıyla elindeki ürünü TMO’ya ya da tüccara zaten sattı. Yani fındığını hemen paraya çevirmek ya da gurbette yaşayanlar elinden hemen çıkardı. Asıl dik yamaçlarda bin bir emekle ürünü yetiştiren, bir yıllık geçimini, evinin, çocuğunun gelirini ona bağlayan yerleşik çiftçi yoksun oldu. Beklentilerine karşın para etmedikçe mağduriyet yaşadı, yaşamaya da devam ediyor. Serbest piyasada rahat şekilde istediği fiyatı saptayan firmalardan ötürü cebinden yiyor.
TMO’nun fındık alımı ay sonu bitiyor. Devlet, soğan ve patateste olduğu gibi elinde fındığı bulunan üreticiye de sahip çıkmalı. Alımların yeni sezon başına dek sürmesi, 21.50 liralık taban fiyatın revize edilerek yükseltilmesi yolu ile sahiplenme gerçekleşebilir. Tekel firmaların ve tüccarların insafına terk edilmemesi için TMO’nun alımları sürdürmesi, fiyatların revize edilmesi şart. Fındıkçı bir güzellik de kendilerine yapılmasını bekliyor devletten
Türkiye, dünyada fındık üretim alanların yüzde 70’ine, dolayısıyla üretilen fındığın üçte ikisine sahip olmasına karşın nedense uluslararası fiyatı belirlemede etkili olamıyor. Eğer çiftçiye daha çok sahip çıkılır, taban fiyatlar yüksek tutulur, serbest piyasa disipline edilirse söz sahibi olur Türkiye. Unutulmasın ki, ülkelerin geleceği tarım ile Atatürk’ün “ Köylü milletin efendisidir” diye tanımladığı çiftçide.
