Türkiye’de 10 milyona yakın emekçi net 2 bin 825 liralık asgari ücrete talim ederken, yavru vatan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) asgari ücret net 4 bin 324 lira olmuş.

Yavru vatan KKTC’de asgari ücret 1 Eylül’den itibaren yüzde 12.95 oranında artış ile brüt 4 bin 970, net 4 bin 324 liraya yükselmiş. Türkiye’de ise 2021 yılında asgari ücret yüzde 21.56 oranındaki zamla brüt 3 bin 577, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak uygulanıyor.

 KKTC’de de 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu oy birliği ile yeni ücreti saptamış. Yavru vatanda 6 ayda bir enflasyon oranında belirlenen asgari ücretin net 4 bin 446 lira olmasını savunmuş muhalefet partileri. Hiç kuşku yok ki, asgari ücretin 4 bin 324 lira  saptanması orada çalışan emekçiler adına sevindirici.

Türkiye’de yılda bir kez komisyonda genelde oy çokluğu ile tespit edilen ve yılbaşında uygulamaya konulan asgari ücret yüksek enflasyondan ötürü 3,4 ay sonra satın alma gücünü yitirmeye başlıyor. Eylül ayından itibaren ise iyiden iyiye kuşa dönüyor. 10 milyona yakın emekçi açlık sınırının altında kalan sefalet ücretiyle bir ay yaşamını sürdürmeye çalışıyor.

Ülkemizde asgari ücretin düşük kalmasındaki en önemli neden diğer ücret artışlarında olduğu gibi artışın çarşı pazarın cep yakan fiyatları, yani gerçek enflasyon yerine siyasi iradenin öngördüğü beklenen enflasyon oranı kadar yapılması. Bugüne dek gerçekleştirilen öngörülen enflasyon oranında zam hedefine ulaşamayarak hep gerçek enflasyonun gerisinde kaldı. Yitiren de emekçi oldu.

 Asgari ücretin kuşa dönmesindeki bir temel etmen de yıllardır talep edilmesine karşın bir türlü vergi dışı bırakılmaması. Halen 3 bin 577 lira olan brüt asgari ücretten gelir vergisi, damga vergisi, SGK primi ve işsizlik sigortası işçi payı kesintisi olmak üzere toplam 752 lira kesinti   yapıldıktan sonra emekçiye net 2 bin 825 lira ödeniyor. Eğer yüzde 15 oranında gelir vergisi alınmasıydı emekçinin eline daha fazla para geçecek, bir ölçüde soluklanacaktı. İnatla vergi dışı bırakılmıyor. Kümeste hazır kaz olarak görülüyor asgari ücretli.

Emekçilerin, sendikaların, siyasi partilerin sıklıkla dile getirdiği “asgari ücret vergi dışı bırakılsın” talebi siyasi irade tarafından bir türlü kabul görmüyor. Türk-İş’in araştırmasına göre açlık sınırının 2 bin 962 lira olduğu günümüzde 2 bin 825 liralık asgari ücretle geçinmek olanaksız.

Aslında 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda yıllardır önceden yazılan senaryo sahneye konuluyor.  Buna göre Türk-İş’in muhalefetine karşın hükümet ve işveren adına masada bulunan TİSK temsilcilerinin oy çokluğu önceden uzlaşılan asgari ücret saptanıyor. Artık bu senaryonun sonlanması için saptama yönteminde değişiklik yapılmalı.

Yavru vatandaki asgari ücretin ana vatandakini sollaması bu düşüncelerimizi bir kez daha anımsattı.