Size Anadolu’nun isimsiz kahramanlarından birini daha anlatmak istedim bugün.
1901'de İstanbul'da doğdu, Çapa Kız Öğretmen Okulunu bitirdikten sonra bir süre İzmir'deki Musevi Mektebi ve Amerikan Kolejinde Türkçe dersleri verdi. İzmir Kadınlar Cezaevi'nde kadınlara okuma yazma, Salepçioglu Camii'nde işçi çocukların el işi öğrenmelerine yardımcı oldu.
Her aykırı Türk kadınının başına gelenler O'nun da yakasını bırakmadı. Hakkında şikayetler, dilekçeler yazıldı, en büyük suçlama misyonerlik faaliyetiydi. Konu Atatürk’e kadar gitti. Bir gece Paşa, "Getirin şu misyoner öğretmenin dosyasını" dedi. Okudu, gülümsedi. Döndü Salih Bozok'a "şu çocuğu yarın Ankara’ya davet edelim.”
Genç, zayıf, ürkek öğretmen, hayranı olduğu Ata'sının karşısında heyecandan titriyordu...
Paşa sordu:
- Şu misyoner öğretmen sen misin çocuk?
-Efendim ben öğretmen Sıdıka
—Yok yok sen misyonersin. Bundan sonra benim misyonerimsin, Anadolu’nun içlerine gideceksin, kadınlara kızlara okuma yazma öğreteceksin. Cumhuriyeti, kadın haklarını anlatacaksın. -Olur efendim dedi. İçi içine sığmıyordu.
Sıdıka öğretmenin.
Anadolu’yu at sırtında köy köy gezdi. Kadınlar, Sıdıka öğretmenin önüne atladı "bizim de kızımızı götür, onları da eğit, al okut”diye yalvardılar. Anadolu’da adına yirmibeşe yakın türkü yazıldı. Analar kızlarını uyuturken Sıdıka öğretmen gelecek seni de kurtaracak diye ninnilerle uyuttular.
Her başarı ve cezasız kalmaz; Demokrat parti hakkında soruşturma açtırdı, 1954'te emekliye ayırdılar. Uzun çabalar sonucunda 1959'da görevine geri döndü. Dal kırılmıştı bir kere. 1967'de köşesine çekildi. Teknik müsteşar Rüştü Uzel'in isteği üzerine anılarını yazdı. 1188 sayfalık dev eseri ve yüzlerce fotoğraftan oluşan albümünü Milli Eğitim Bakanlığı'na teslim etti. Pislikleri ve becerisizlikleri ortaya çıkacaktı kitabı basmadılar. Kitap yıllar sonra basılabildi.1979'da vefat etti. Kendisinden sonra aynı baskılarla bu sefer de kızı Banu AVAR karşılaşmaya devam etti. Öğretmenimiz Ayşe Sıdıka Avar’dı. Saygı ve rahmetle.
Ali K ŞAHİN
7 Şubat 2021 Nur Sultan
